1. ÁÖß ¬Ö¾Ö»ÖÖפ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖÖêÓÛê ¯ÖÎÛúÖ¿Ö´ÖêÓ †Ö®ÖêÛúÖ ‡×ŸÖÆÖÃÖ
ÃÖã®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æî ×Ûú ÁÖß ¬Ö¾Ö»ÖÖפ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúÖê ¯ÖÎÛúÖ¿Ö´ÖêÓ »ÖÖ®Öê †Öî¸ ˆ®ÖÛúÖ ˆ¢Ö¸ ³ÖÖ¸ŸÖ´ÖêÓ ¯Öš®Ö¯ÖÖš®Ö«Ö¸Ö ¯ÖΓÖÖ¸ Ûú¸®ÖêÛúÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ ¯ÖÓ›ßŸÖ ™Ö꛸´Ö»Ö•ÖßÛê ÃÖ´ÖµÖ´ÖêÓ •ÖµÖ¯Ö㸠†Öî¸ †•Ö´Öê¸Ûúß †Öê¸ÃÖê ¯ÖÎÖ¸Ó³Ö Æã†Ö £ÖÖ … ×ÛÓŸÖã ÛúÖê‡Ô ³Öß ´ÖÆÖ®ÖË ÛúÖµÖÔ ÃÖãÃÖÓ¯ÖÖפŸÖ ÆÖê®ÖêÛê ×»ÖµÖê ×ÛúÃÖß ´ÖÆÖ®ÖË †ÖŸ´ÖÖÛúß ¾ÖÖ™ •ÖÖêÆŸÖÖ ¸ÆŸÖÖ Æî… ²Ö´²Ö‡ÔÛê ¤Ö®Ö¾Ö߸, ¯Ö¸´ÖÖê¯ÖÛúÖ¸ß Ã¾Ö. ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•Öß •Öê. ¯Öß. ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ×ÛúÃÖ®Öê ®Ö ÃÖã®ÖÖ ÆÖêÝÖÖ ? †Ö•ÖÃÖê ”¯¯Ö®Ö ¾ÖÂÖÔ ¯ÖÆß»Öê ×¾Ö. ÃÖÓ. 1940 ( ÃÖ®ÖË 1883 ‡Ô. ) Ûúß ²ÖÖŸÖ Æî … ÃÖêš•Öß ÃÖÓ‘Ö »ÖêÛú¸ ´Öæ›×¾Ö¦ßÛúß µÖÖ¡ÖÖÛúÖê ÝÖµÖê £Öê … ¾ÖÆÖÓ ˆ®ÆÖêÓ®Öê ¸Ÿ®Ö´ÖµÖß ¯ÖÎןִÖÖ†ÖêÓ †Öî¸ ¬Ö¾Ö»ÖÖפ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖή£ÖÖêÛúß ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛê ¤¿ÖÔ®Ö ×ÛúµÖê… ÃÖêš•ÖßÛúÖ ¬µÖÖ®Ö ×•ÖŸÖ®ÖÖ ˆ®Ö ²ÖÆã´Öæ»µÖ ¯ÖÎןִÖÖ†ÖêÓÛúß †Öê¸ ÝÖµÖÖ, ˆÃÖÃÖê ÛúÆßÓ †×¬ÖÛú ˆ®Ö ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúß †Öê¸ †ÖÛú×ÂÖÔŸÖ Æã†Ö… ˆ®ÖÛúß ÃÖæõ´Ö ¬Ö´ÖÔ¸õÖÛú ¤é×™ÃÖê µÖÆ ²ÖÖŸÖ ×”¯Öß ®ÖÆßÓ ¸ÆßÓ ×Ûú ˆ®Ö ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛê ŸÖÖ›¯Ö¡Ö •ÖßÞÖÔ ÆÖê ¸Æê ÆîÓ… ˆ®ÆÖêÓ®Öê ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖÛê ³Ö¼Ö¸Ûú•Öß ŸÖ£ÖÖ ¾ÖÆÖÓÛê ¯ÖÓ“ÖÖêÓÛúÖ ¬µÖÖ®Ö ³Öß ˆÃÖ †Öî¸ ×¤»ÖÖµÖÖ †Öî¸ ‡ÃÖ ²ÖÖŸÖÛúß ¯Ö攟ÖÖ” Ûúß ×Ûú ŒµÖÖ ÛúÖê‡Ô ˆ®Ö ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúÖê ¯Öœ ÃÖ´Ö—Ö ³Öß ÃÖÛúŸÖÖ Æî µÖÖ ®ÖÆßÓ ? ¯ÖÓ“ÖÖê®Öê ˆ¢Ö¸ פµÖÖ ‘Æ´Ö »ÖÖêÝÖ ŸÖÖê ‡®ÖÛúÖ ¤¿ÖÔ®Ö ¯Öæ•Ö®Ö Ûú¸Ûê Æß †¯Ö®Öê •Ö®´ÖÛúÖê ÃÖ±ú»Ö ´ÖÖ®Ö–Öê ÆîÓ… ÆÖÑ, •Öî®Ö×¾Ö¦ß ( ÁÖ¾ÖÞÖ²Öê»ÖÝÖã»Ö) ´ÖêÓ ²ÖÎÉÃÖã׸ ¿ÖÖáÖß ÆîÓ, ¾Öê ‡®ÖÛúÖê ¯Öœ®ÖÖ •ÖÖ®ÖŸÖê ÆîÓ’| µÖÆ ÃÖã®ÖÛú¸ ÃÖêš•Öß ÝÖÓ³Ö߸ ×¾Ö“ÖÖ¸´ÖêÓ ¯Ö› ÝÖµÖê … ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ‡ÃÖÃÖê †×¬ÖÛú Ûãú” ®Ö Ûú¸ ÃÖÛê, ×ÛÓŸÖã ˆ®ÖÛê ´Ö®Ö´ÖêÓ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛê ˆ¬¤Ö¸Ûúß ×“Ö®ŸÖÖ ÃÖ–ÖÖ®Öê »ÖÝÖß …
µÖÖ¡ÖÖÃÖê »ÖÖî™Ûú¸ ÃÖêš•Öß®Öê †¯Ö®Öê ¯Ö¸´Ö ÃÖƵÖÖêÝÖß ×´Ö¡Ö, ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸×®Ö¾ÖÖÃÖß ÁÖß ÃÖêš Æ߸֮֓¤ ®Öê´Ö“Ö®¤•Öß ÛúÖê ¯Ö¡Ö ×»ÖÜÖÖ †Öî¸ ˆÃÖ´ÖêÓ ÁÖß ¬Ö¾Ö»ÖÖפ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ˆ¬¤Ö¸Ûúß ×“Ö®ŸÖÖ ¯ÖÎÝÖ™ Ûúß, ŸÖ£ÖÖ Ã¾ÖµÖÓ ³Öß •ÖÖÛú¸ ˆŒŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛê ¤¿ÖÔ®Ö Ûú¸®Öê †Öî¸ ×±ú¸ ˆ¬¤Ö¸Ûê ˆ¯ÖÖµÖ ÃÖÖê“Ö®ÖêÛúß ¯ÖÎê¸ÞÖÖ Ûúß… ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•ÖßÛúß ‡ÃÖ ‡“”ÖÛúÖê ´ÖÖ®Ö ¤êÛú¸ ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß®Öê ¤æÃÖ¸ê Æß ¾ÖÂÖÔ, †£ÖÖÔŸÖË ×¾Ö. ÃÖÓ. 1941 ( ÃÖ®Ö 1884 ) ´ÖêÓ Ã¾ÖµÖÓ ´Öæ›×¾ÖצÛúß µÖÖ¡ÖÖ Ûúß… ¾Öê †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö ÁÖ¾ÖÞÖ²Öê»ÖÝÖÖê»ÖÖÛê ¯Ö×Þ›ŸÖ ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖßÛúÖê ³Öß »Öê ÝÖµÖê… ²ÖÎÉÃÖæ׸•Öß®Öê ˆ®ÆêÓ ŸÖ£ÖÖ ˆ¯Ö×Ã£ÖŸÖ ÃÖ••Ö®ÖÖêÓÛúÖê ÁÖß ¬Ö¾Ö»Ö ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖÛúÖ ´ÖÓÝÖ»Ö“Ö¸ÞÖ ¯ÖœÛú¸ ÃÖã®ÖÖµÖÖ, וÖÃÖê ÃÖã®ÖÛú¸ ¾Öê ÃÖ²Ö †×ŸÖ¯ÖÎÃÖ®®Ö Æã‹… ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•ÖßÛê ´Ö®Ö´ÖêÓ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ¯ÖÎןÖ×»Ö¯Öß Ûú¸Ö®ÖêÛúß ³ÖÖ¾Ö®ÖÖ ¤éœ ÆÖê ÝÖ‡Ô †Öî¸ ˆ®ÆÖêÓ®Öê ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖßÃÖê ¯ÖÎןÖ×»ÖׯÖÛúÖ ÛúÖµÖÔ †¯Ö®Öê ÆÖ£Ö´ÖêÓ »Öê®ÖêÛúÖ †ÖÝÖÎÆ ×ÛúµÖÖ… ¾ÖÆÖÓÃÖê »ÖÖî™Ûú¸ ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß ²Ö´²Ö‡Ô †ÖµÖê †Öî¸ ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•ÖßÃÖê ×´Ö»ÖÛú¸ ˆ®ÆÖê®Öê ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸Ö®ÖêÛúÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ ¯ÖŒÛúÖ ×ÛúµÖÖ… ×ÛÓŸÖã ˆ®ÖÛê ¾ÖÆÖÓÃÖê »ÖÖî™®Öê¯Ö¸ ¾Öê ŸÖ£ÖÖ ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•Öß †¯Ö®Öê †¯Ö®Öê ¾µÖÖ¾ÖÃÖÖ×µÖÛú ÛúÖµÖÖêÔ´ÖêÓ ÝÖãÓ£Ö ÝÖµÖê †Öî¸ ÛúÖê‡Ô ¤¿Ö ¾ÖÂÖÔ–ÖÛú ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸Ö®ÖêÛúß ²ÖÖŸÖ ˆ®ÖÛê ´Ö®Ö´ÖêÓ Æß ¸Æ ÝÖ‡Ô…
‡ÃÖß ²Öß“Ö´ÖêÓ †•Ö´Öê¸×®Ö¾ÖÖÃÖß ÁÖßµÖãŒŸÖ ÃÖêš ´Öæ»Ö“ÖÓ¤•Öß ÃÖÖê®Öß, ÁÖßµÖãŒŸÖ ¯ÖÓ. ÝÖÖê¯ÖÖ»Ö¤ÖÃÖ•Öß ¾Ö¸îµÖÖÛê ÃÖÖ£Ö ´Öã›×¾Ö¦ßÛúß µÖÖ¡ÖÖÛúÖê ÝÖµÖê… ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ˆ®ÆÖêÓ®Öê ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛê ¤¿ÖÔ®ÖÛú¸ ¾ÖÆÖÓÛê ¯ÖÓ“ÖÖêÓ †Öî¸ ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖßÛê ÃÖÖ£Ö µÖÆ ²ÖÖŸÖ ×®Ö׿“ÖŸÖ Ûúß ×Ûú ˆ®Ö ÝÖή£ÖÖêÓÛúß ¯ÖÎןÖ×»ÖׯֵÖÖÑ Ûúß •ÖÖµÖ… ŸÖ¤®ÖãÃÖÖ¸ »ÖêÜÖ®ÖÛúÖµÖÔ ³Öß ¯ÖÎÖ¸Ó³Ö ÆÖê ÝÖµÖÖ… µÖÖ¡ÖÖÃÖê »ÖÖÖê ÃÖ´ÖµÖ ÃÖêš ´Öæ»Ö“ÖÓ¤•Öß ÃÖÖê®Öß ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ †Öî¸ ²Ö´²Ö‡Ô ³Öß ÝÖµÖê †Öî¸ ˆ®ÆÖêÓ®Öê ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß ¾Ö ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•ÖßÛúÖê ³Öß †¯Ö®Öê ˆŒŸÖ ÛúÖµÖÔÛúß ÃÖæ“Ö®ÖÖ ¤ß, וÖÃÖÛúÖ ˆ®ÆÖêÓ®Öê †®Öã´ÖÖê¤®Ö ×ÛúµÖÖ… ÁÖß´ÖÖ®ÖË ×ÃÖÓ‘Ö‡Ô ¯Ö®®ÖÖ»ÖÖ»Ö•Öß †´Ö¸Ö¾ÖŸÖß¾ÖÖ»ÖÖêÓÃÖê –ÖÖ–Ö Æã†Ö Æî ×Ûú •Ö²Ö ˆ®ÖÛê ׯ֟ÖÖ Ã¾Ö. ×ÃÖÓ‘Ö‡Ô ²ÖÓ¿Öß»ÖÖ»Ö•Öß ÃÖÓ. 1947 ( ÃÖ®Ö 1890) Ûê »ÖÝÖ³ÖÝÖ ´Öæ›×¾Ö¦ßÛúß µÖÖ¡ÖÖÛúÖê ÝÖµÖê £Öê ŸÖ²Ö ²ÖÎÉÃÖã׸ ¿ÖÖáÖß ¾¤Ö¸Ö »ÖêÜÖ®ÖÛúÖµÖÔ ¯ÖÎÖ¸Ó³Ö ÆÖê ÝÖµÖÖ £ÖÖ… ×ÛÓŸÖã »ÖÝÖ³ÖÝÖ ŸÖß®ÖÃÖÖî ¿»ÖÖêÛú ¯ÖδÖÖÞÖ ¯ÖÎןÖ×»Ö¯Öß ÆÖê®ÖêÛê ¯Ö¿“ÖÖŸÖË Æß ¾ÖÆ ÛúÖµÖÔ ²Ö®¤ ¯Ö› ÝÖµÖÖ, ŒµÖÖêÓ×Ûú, ÃÖêš•Öß ¾ÖÆ ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö †•Ö´Öê¸Ûê ×»ÖµÖê “ÖÖÆŸÖê £Öê †Öî¸ µÖÆ ²ÖÖŸÖ ´Öæ›×¾Ö¦ßÛê ³Ö¼Ö¸Ûú•Öß ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖêÓÛúÖê ´ÖÖ®µÖ ®ÖÆßÓ £Öß …
‡ÃÖß ×¾ÖÂÖµÖÛúÖê »ÖêÛú¸ ÃÖÓ. 1952 ( ÃÖ®Ö 1985) ´ÖêÓ ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•Öß †Öî¸ ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß Ûê ²Öß“Ö ¯Öã®Ö: ¯Ö¡Ö¾µÖ¾ÖÆÖ¸ Æã†Ö, וÖÃÖÛê ±ú»Öþֹý¯Ö ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß®Öê ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸Ö®ÖêÛê ÜÖ“ÖÔÛê ×»ÖµÖê “Ö®¤Ö ‹Ûú¡Ö Ûú¸®ÖêÛúÖ ²Öß›Ö ˆšÖµÖÖ… ˆ®ÆÖêÓ®Öê †¯Ö®Öê ¯Ö¡Ö •Öî®Ö²ÖÖê¬ÖÛú´ÖêÓ ÃÖÖî ÃÖÖî ¹ý¯ÖµÖÖêÓÛê ÃÖÆÖµÖÛú ²Ö®Ö®ÖêÛê ×»ÖµÖê †¯Öß»Ö ×®ÖÛúÖ»Ö®ÖÖ ¯ÖÎÖ¸Ó³Ö Ûú¸ פµÖÖ… ±ú»ÖŸÖ: ‹Ûú ¾ÖÂÖÔÛê ³Öߟָ “ÖÖî¤Æ Æ•ÖÖ¸ÃÖê †×¬ÖÛú “ÖÓ®¤êÛúß Ã¾ÖßÛéú×–ÖµÖÖÑ †ÖÝÖ‡Ô ! –Ö²Ö ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß®Öê ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•ÖßÛúÖê ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ ²Öã»ÖÖµÖÖ †Öî¸ ˆ®ÖÛê ÃÖ´ÖõÖ ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖßÃÖê ‹ÛúÃÖÖî ¯Ö““ÖßÃÖ ( 125 ) ¹ý¯ÖµÖÖ ´ÖÖ×ÃÖÛú ¾Öê–Ö®Ö¯Ö¸ ¯ÖÎןÖ×»Ö¯Öß Ûú¸®ÖêÛúß ²ÖÖŸÖ ¯ÖŒÛúß ÆÖêÝÖ‡Ô… ˆ®ÖÛúß ÃÖÆÖµÖŸÖÖÛê ×»ÖµÖê ×´Ö¸•Ö×®Ö¾ÖÖÃÖß ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ¿ÖÖáÖß ³Öß ×®ÖµÖãŒŸÖ Ûú¸ פµÖê ÝÖµÖê… µÖê ¤Öê®ÖÖêÓ ¿ÖÖáÖß ´Öæ›×¾Ö¦ß ¯ÖÆÓã“Öê †Öî¸ ˆÃÖß ¾ÖÂÖÔÛúß ±úÖ»ÝÖã®Ö ¿Ö㌻ÖÖ 7 ²Öã¬Ö¾ÖÖ¸ÛúÖê ÝÖÎÓ£ÖÛúß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸®ÖêÛúÖ ÛúÖµÖÔ ¯ÖÎÖ¸Ó³Ö ÆÖê ÝÖµÖÖ… ˆÃÖÛê ‹Ûú ´ÖÖÆ †Öî¸ ŸÖß®Ö ×¤®Ö ¯Ö¿“ÖÖŸÖË “Öî¡Ö ¿Ö㌻ÖÖ 10 ÛúÖê ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖß®Öê ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•ÖßÛúÖê ¯Ö¡Ö«Ö¸Ö ÃÖæ×“ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ×Ûú •ÖµÖ¬Ö¾Ö»ÖÛê ¯Ö®¦Æ ¯Ö¡Ö †£ÖÖÔŸÖË »ÖÝÖ³ÖÝÖ 1500 ¿»ÖÖêÛúÖêÓÛúß ÛúÖò¯Öß ÆÖê “ÖãÛúß Æî… ‡ÃÖÛê Ûãú” Æß ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖß †Ã¾ÖÃ£Ö ÆÖê ÝÖµÖê †Öî¸ †®ŸÖŸÖ: þÖÝÖÔ¾ÖÖÃÖß Æã‹…
²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖßÛê ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ¿ÖÖáÖß®Öê ¯ÖÎןֻÖêÜÖ®ÖÛúÖ ÛúÖµÖÔ “ÖÖ»Öæ ¸ÜÖÖ †Öî¸ »ÖÝÖ³ÖÝÖ ÃÖÖê»ÖÆ ¾ÖÂÖÔ´ÖêÓ ¬Ö¾Ö»Ö †Öî¸ •ÖµÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö ®ÖÖÝÖ¸ß ×»ÖׯִÖêÓ ¯Öæ¸ß Ûúß … ‡ÃÖß †¾ÖÃÖ¸´ÖêÓ ´Öæ›×¾Ö¦ßÛê ¯Ö×Þ›ŸÖ ¤ê¾Ö¸Ö•Ö ÃÖêšß, ¿ÖÖÓŸÖ¯¯ÖÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ ŸÖ£ÖÖ ²ÖÎɵµÖ ‡Ó¦«Ö¸Ö ˆŒŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ÛúÖ®Ö›ß ×»ÖׯִÖêÓ ³Öß ¯ÖÎ×–Ö×»Ö¯Öß Ûú¸ »Öß ÝÖ‡Ô … ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•Öß ¯Öã®Ö: ´Öæ›×¾Ö¦ß ¯ÖÆãÑ“Öê †Öî¸ ˆ®ÆÖêÓ®Öê µÖÆ ‡“”Ö ¯ÖÎÝÖ™ Ûúß ×Ûú ŸÖßÃÖ¸ê ÝÖÎÓ£Ö¸Ö•Ö ´ÖÆÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß ³Öß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö ÆÖê •ÖÖµÖ †Öî¸ ‡®Ö ÝÖÎÓ£ÖÖêÛúß ÃÖã¸õÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¯Öš®Ö¯ÖÖš®Ö¹ý¯Ö ÃÖ¤ã¯ÖµÖÖêÝÖÛê ×»ÖµÖê †®ÖêÛú ¯ÖÎןֵÖÖÑ Ûú¸ÖÛú¸ ׳֮®Ö ׳֮®Ö ãÖÖ®ÖÖêÓ´ÖêÓ ¸ŒÜÖß •ÖÖ¾ÖêÓ… ×ÛÓŸÖã ‡ÃÖ ²ÖÖŸÖ¯Ö¸ ³Ö¼Ö¸Ûú•Öß ¾Ö ¯ÖÓ“Ö»ÖÖêÝÖ ¸Ö•Öß ®ÖÆßÓ Æã‹… ŸÖ£ÖÖ×¯Ö ´ÖÆÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß Ûú®ÖÖ›ß ¯ÖÎ×–Ö×»Ö¯Öß ¯ÖÓ×›ŸÖ ®Öê×´Ö¸Ö•Ö•Öß «Ö¸Ö ×ÛúµÖê •ÖÖ®ÖêÛúß ¾µÖ¾ÖãÖÖ Ûú¸Ö ¤ß ÝÖ‡Ô… µÖÆ ÛúÖµÖÔ ÃÖ®Ö 1918 ÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ ¯ÖæÞÖÔ ÆÖê ÝÖµÖÖ… ‡ÃÖÛê ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•ÖßÛê ¯Öε֟®ÖÃÖê ´ÖÆÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß ®ÖÖÝÖ¸ß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö ¯ÖÓ. »ÖÖêÛú®ÖÖ£Ö•Öß ¿ÖÖáÖß«Ö¸Ö »ÖÝÖ³ÖÝÖ “ÖÖ¸ ¾ÖÂÖÔ´ÖêÓ ¯Öæ¸ß Æã‡Ô… ‡ÃÖ ¯ÖÎÛúÖ¸ ‡®Ö ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúÖ ¯ÖÎ×–Ö×»Ö¯Öß ÛúÖµÖÔ ÃÖ®Ö 1896 ÃÖê 1922 ŸÖÛú †£ÖÖÔŸÖË 26 ¾ÖÂÖÔ “Ö»ÖÖ, †Öî¸ ‡ŸÖ®Öê ÃÖ´ÖµÖ´ÖêÓ ‡®ÖÛúß ÛúÖ®Ö›ß ×»Ö×¯Ö ¯ÖÓ. ¤ê¾Ö¸Ö•Ö ÃÖêšß, ¯ÖÓ. ¿ÖÖÓŸÖ¯¯ÖÖ ‡®¦, ¯ÖÓ. ²ÖÎɵµÖ ‡®¦ ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÓ. ®Öê×´Ö¸Ö•Ö ÃÖêšß «Ö¸Ö; ŸÖ£ÖÖ ®ÖÖÝÖ¸ß ×»Ö×¯Ö ¯ÖÓ. ²ÖÎÉÃÖæ׸ ¿ÖÖáÖß, ¯ÖÓ. ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ †Öî¸ ¯ÖÓ. »ÖÖêÛú®ÖÖ£Ö•Öß ¿ÖÖáÖß «Ö¸Ö Ûúß ÝÖ‡Ô … ‡ÃÖ ÛúÖµÖÔ´ÖÓê »ÖÝÖ³ÖÝÖ ²ÖßÃÖ Æ•ÖÖ¸ ¹ý¯ÖµÖÖ ÜÖ“ÖÔ Æã†Ö …
¬Ö¾Ö»Ö †Öî¸
•ÖµÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß ¯ÖÎןÖÛê ¯ÖÎÛúÖ¿Ö ´ÖêÓ »ÖÖ®ÖêÛúÖ
‡×ŸÖÆÖÃÖ
¬Ö¾Ö»Ö †Öî¸ •ÖµÖ¬Ö¾Ö»ÖÛúß ®ÖÖÝÖ¸ß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸ŸÖê ÃÖ´ÖµÖ ÁÖß ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ®Öê ÝÖ㯟ָßןÖÃÖê ˆ®ÖÛúß ‹Ûú Ûú®®Ö› ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö ³Öß Ûú¸ ›Ö»Öß †Öî¸ ˆÃÖê †¯Ö®Öê Æß ¯ÖÖÃÖ ¸ÜÖ ×»ÖµÖÖ… ‡ÃÖ ÛúÖµÖÔ´ÖêÓ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÆÖ£Ö ˆ®ÖÛúß ×¾Ö¤ãÂÖß ¯Ö–®Öß »Öõ´Öß²ÖÖ‡ÔÛúÖ £ÖÖ, ו֮ÖÛúß µÖÆ ¯ÖÎ²Ö»Ö ‡“”Ö £Öß ×Ûú ‡®Ö ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛê ¯Öš®Ö¯ÖÖš®ÖÛúÖ ¯ÖΓÖÖ¸ ÆÖê… ÃÖ®Ö 1915 ´ÖêÓ ˆ®Ö ¯ÖÎןÖ×»ÖׯֵÖÖêÓÛúÖê »ÖêÛú¸ ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ ÃÖêš Æ߸֓ÖÓ¤•ÖßÛê ¯ÖÖÃÖ ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ ¯ÖÆãÑ“Öê †Öî¸ ÃÖ´ÖׯÖÔ–Ö ¤êÛú¸ ˆ®ÆêÓ †¯Ö®Öê ¯ÖÖÃÖ ¸ÜÖ®ÖêÛê ×»ÖµÖê ÛúÆÖ… ¯Ö¸®–Öã ÃÖêš•Öß®Öê ˆ®Æê †¯Ö®Öê ¯ÖÖÃÖ ¸ÜÖ®ÖÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ ®ÖÆßÓ ×ÛúµÖÖ, ŸÖ£ÖÖ †¯Ö®Öê ‘Ö×®Öš ×´Ö¡Ö ÃÖêš ´ÖÖ×ÞÖÛú“ÖÓ¤•Öß ÛúÖê ³Öß ×»ÖÜÖ ×¤µÖÖ ×Ûú ¾Öê ³Öß ˆ®Ö ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖê †¯Ö®Öê ¯ÖÖÃÖ ®Ö ¸ÜÖêÓ… ˆ®ÖÛê ‹êÃÖÖ Ûú¸®ÖêÛúÖ µÖÆß ÛúÖ¸ÞÖ µÖÆß •ÖÖ®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æî ×Ûú ¾Öê ´Öæ›×¾Ö¦ßÃÖê ²ÖÖƸ ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖê ¯ÖΓÖÖ¸Ûúß ³ÖÖ¾Ö®ÖÖ ¸ÜÖŸÖê Æã‹ ³Öß ˆ®ÆÖêÓ®Öê ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖê †¯Ö®Öê ¯ÖÖÃÖ ¸ÜÖ®ÖÖ ®ÖîןÖÛú ¤é×™ÃÖê ˆ×“ÖŸÖ ®ÖÆßÓ ÃÖ´Ö—ÖÖ… ŸÖ²Ö ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ ˆ®Ö ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖê »ÖêÛú¸ ÃÖÆÖ¸®Ö¯Ö㸠¯ÖÆÓã“Öê, †Öî¸ ¾ÖÆÖÓ ÁÖß »ÖÖ»ÖÖ •Ö´²Öæ¯ÖÎÃÖÖ¤•Öß ¸‡ÔÃÖ®Öê ˆ®ÆêÓ µÖ£ÖÖê×“ÖŸÖ ¯Öã¸ÃÛúÖ¸ ¤êÛú¸ ˆ®Ö ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖê †¯Ö®Öê ´ÖÓפ¸•Öß´ÖêÓ ×¾Ö¸Ö•Ö´ÖÖ®Ö Ûú¸ פµÖÖ…
ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ®Öê »ÖÖ»ÖÖ•Öß ÛúÖê µÖÆ †ÖÀ¾ÖÖÃÖ®Ö ×¤µÖÖ £ÖÖ ×Ûú ¾Öê þֵÖÓ ˆ®Ö ÛúÖ®Ö›ß ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúß ®ÖÖÝÖ¸ß ×»Ö¯Öß Ûú¸ ¤êÓÝÖê… ×ÛÓŸÖã ¯Öã¡ÖÛúß ²Öß´ÖÖ¸ßÛê ÛúÖ¸ÞÖ ˆ®ÆêÓ ¿Öß‘ÖÎ ‘Ö¸ »ÖÖî™®ÖÖ ¯Ö›Ö… ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ˆ®ÖÛúß ¯ÖŸ®Öß ³Öß ²Öß´ÖÖ¸ Æã‡Ô ˆ®ÖÛúÖ ¤êÆÖ®ŸÖ ÆÖê ÝÖµÖÖ… ‡®Ö ÃÖÓÛú™ÖêÓÛê ÛúÖ¸ÞÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ•Öß ×±ú¸ ÃÖÆÖ¸®Ö¯Ö㸠®Ö •ÖÖ ÃÖÛê †Öî¸ ÃÖ®ÖË 1923 ´ÖêÓ ˆ®ÖÛúÖ ³Öß ¿Ö¸ß¸Ö®ŸÖ ÆÖê ÝÖµÖÖ… »ÖÖ»ÖÖ•Öß®Öê ˆ®Ö ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ®ÖÖÝÖ¸ß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö ¯Ö×Þ›ŸÖ ×¾Ö•ÖµÖ“ÖÓ¦µµÖÖ †Öî¸ ¯ÖÓ. ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö ¿ÖÖáÖßÛê «Ö¸Ö Ûú¸Ö‡Ô… µÖÆ ÛúÖµÖÔ ÃÖ®ÖË 1916 ÃÖê 1923 ŸÖÛú ÃÖÓ¯Ö®®Ö Æã†Ö… ÃÖ®ÖË 1924 ´ÖêÓ ÃÖÆÖ¸®Ö¯Ö㸾ÖÖ»ÖÖêÓ®Öê ´Öæ›×¾Ö¦ßÛê ¯ÖÓ. »ÖÖêÛú®ÖÖ£Ö•Öß ¿ÖÖáÖßÛúÖê ²Öã»ÖÖÛú¸ ˆ®ÖÃÖê Ûú®ÖÖ›ß †Öî¸ ®ÖÖÝÖ¸ß ×»ÖׯֵÖÖêÓÛúÖ ×´Ö»ÖÖ®Ö Ûú¸Ö ×»ÖµÖÖ…
ÃÖÆÖ¸®Ö¯Öã¸Ûúß ÛúÖ®Ö›ß ¯ÖÎןÖÛúß
®ÖÖÝÖ¸ß ×»Ö×¯Ö Ûú¸ŸÖê ÃÖ´ÖµÖ ¯ÖÓ. ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö ¿ÖÖáÖß®Öê ‹Ûú †Öî¸ ÛúÖò¯Öß Ûú¸
»Öß †Öî¸ ˆÃÖê †¯Ö®Öê Æß
¯ÖÖÃÖ ¸ÜÖ ×»ÖµÖÖ ”Ö¯ÖÖ¾Öê £ÖÖ, µÖÆ »ÖÖ»ÖÖ ¯ÖΪ㴮ÖÛãú´ÖÖ¸•Öß ¸‡ÔÃÖ, ÃÖÆÖ¸®Ö¯Öã¸,
Ûúß ÃÖæ“Ö®ÖÖÃÖê µÖÆ –ÖÖŸÖ Æã†Ö Æî… ¯Ö¸ µÖÆ ³Öß ÃÖã®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æî ×Ûú וÖÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ¯ÖÓ. ×¾Ö•ÖµÖ“ÖÓ¦µµÖÖ †Öî¸ ¯ÖÓ. ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö ¿ÖÖáÖß ÛúÖ®Ö›ßÛúß ®ÖÖÝÖ¸ß ¯ÖÎןÖ×»Ö×¯Ö Ûú¸®Öê ²Öîšê ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ¯ÖÓ. ×¾Ö•ÖµÖ“ÖÓ¦µµÖÖ
¯ÖœŸÖê •ÖÖŸÖê £Öê †Öî¸ ¯ÖÓ. ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö
¿ÖÖáÖß ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ †Öî¸ •Ö»¤ßÛê
×»ÖµÖê ÛúÖÝÖ•ÖÛê ÜÖ›ÖêÕ¯Ö¸
®ÖÖÝָߴÖêÓ ×»ÖÜÖŸÖê •ÖÖŸÖê £Öê… ‡®ÆßÓ ÜÖ¸ÖêÕ Ûê †Ö¬ÖÖ¸ ¯Ö¸ ˆ®ÆÖêÓ®Öê ²ÖÖ¤´ÖêÓ ¿ÖÖáÖÖÛúÖ¸-¯ÖÎןÖ
ÃÖÖ¾Ö¬ÖÖ®ÖßÃÖê ×»ÖÜÖÛú¸ »ÖÖ»ÖÖ•ÖßÛúÖê
¤ê ¤ß, ×ÛÓŸÖã ˆ®Ö ÜÖ¸ÖêÕÛúÖê
†¯Ö®Öê ¯ÖÖÃÖ Æß ¸ÜÖ ×»ÖµÖÖ,
†Öî¸ ˆ®ÆßÓ ÜÖ¸ÖêÕ¯Ö¸ÃÖê
²ÖÖ¤´ÖêÓ ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö ¿ÖÖáÖß®Öê †®ÖêÛú
ãÖÖ®ÖÖêÓ¯Ö¸ ¬Ö¾Ö»Ö •ÖµÖ¬Ö¾Ö»Ö Ûúß
×»ÖׯÖÓµÖÖÑ Ûú¸Ûê ¤ß… ¾Öê Æß
ŸÖ£ÖÖ ˆ®Ö ¯Ö¸ÃÖê Ûúß ÝÖ‡Ô
¯ÖÎןֵÖÖÑ †²Ö †´Ö¸Ö¾ÖŸÖß, †Ö¸Ö, ÛúÖ¸Ó•ÖÖ, פ»»Öß, ²Ö´²Ö‡Ô, ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸, ÃÖÖÝÖ¸, —ÖÖ»Ö¸Ö¯ÖÖ™®Ö, ‡®¤Öî¸,
×ÃÖ¾Ö®Öß, ¾µÖÖ¾Ö¸, †Öî¸ †•Ö´Ö긴ÖêÓ
×¾Ö¸Ö•Ö´ÖÖ®Ö ÆîÓ…
¯ÖÓ. ÝÖ•Ö¯Ö×ŸÖ ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÓ. ÃÖߟÖÖ¸Ö´Ö ¿ÖÖáÖß®Öê “ÖÖÆê וÖÃÖ ³ÖÖ¾Ö®ÖÖÃÖê ˆŒŸÖ ÛúÖµÖÔ ×ÛúµÖÖ ÆÖê †Öî¸ ³Ö»Öê Æß ®ÖßןÖÛúß ÛúÃÖÖî™ß ¯Ö¸ ¾ÖÆ ÛúÖµÖÔ šßÛú ®Ö ˆŸÖ¸ŸÖÖ ÆÖê, ×ÛÓŸÖã ‡®Ö ´ÖÆÖ®ÖË ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúÖê ÃÖîÛú›ÖêÓ ¾ÖÂÖÖêÕÛúß Ûî¤ÃÖê ´ÖãŒŸÖ Ûú¸Ûê ×¾Ö«ŸÖË †Öî¸ ×•Ö–ÖÖÃÖã ÃÖÓÃÖÖ¸ÛúÖ ´ÖÆÖ®ÖË ˆ¯ÖÛúÖ¸ Ûú¸®ÖêÛúÖ ÁÖêµÖ ³Öß ˆ®ÆßÓÛúÖê Æî… ‡ÃÖ ¯ÖÎÃÖÓÝÖ´ÖêÓ ´Öã—Öê ÝÖã´ÖÖ®Öß Ûú×¾ÖÛúÖ ×®Ö´®Ö ¯Öª µÖÖ¤ †ÖŸÖÖ Æî ---
¯Öæ¾ÖÔ•Ö¿Öã׬¤×´ÖÂÖÖ¤Ë ³Öã×¾Ö
ÝÖÓÝÖÖ ¯ÖÎÖׯ֟־ÖÖ®ÖË ÃÖ ³ÖÝÖ߸£Ö³Öæ¯Ö: …
²Ö®¬Ö㸳Öæ••ÖÝÖŸÖ: ¯Ö¸´ÖÖêsÃÖÖî ÃÖ••Ö®ÖÖê ×Æ ÃÖ¾ÖÖêÔ¯ÖÛúÖ¸ÛúÖ ; ……
×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß ¯ÖÎןֵÖÖêÓÛúÖ ‡×ŸÖÆÖÃÖ ÃÖÓÝÖÎÆ Ûú¸®ÖêÛê ×»ÖµÖê Æ´Ö®Öê •ÖÖê ¯Öο®ÖÖ¾Ö»Öß ¯ÖÎÛúÖ×¿ÖŸÖ Ûúß £Öß ˆÃÖÛúÖ ×•Ö®Ö †®ÖêÛú ´ÖÆÖ®Öã³ÖÖ¾ÖÖêÓ®Öê ÃÖæ“Ö®ÖÖŸ´ÖÛú ˆ¢Ö¸ ³Öê•Ö®ÖêÛúß Ûéú¯ÖÖ Ûúß Æ´Ö ˆ®ÆßÓ ˆ¢Ö¸ÖêÓÛê †Ö¬ÖÖ¸ÃÖê ¯Öæ¾ÖÖêÔŒŸÖ ‡×ŸÖÆÖÃÖ ¯ÖÎßÖãŸÖ Ûú¸®Öê´ÖêÓ ÃÖ´Ö£ÖÔ Æã‹, ‡ÃÖ Æê–Öæ Æ´Ö ‡®Ö ÃÖ••Ö®ÖÖê ÛúÖ †Ö³ÖÖ¸ ´ÖÖ®ÖŸÖê ÆîÓ …
¬Ö¾Ö»ÖÖפ ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ÝÖÎÓ£ÖÖêÓÛúß
¯ÖÎ×ŸÖ - ˆ¬¤Ö¸ÃÖÓ´²Ö®¬Öß ¯Öο®ÖÖ¾Ö»ÖßÛúÖ ˆ¢Ö¸
³Öê•Ö®Öê¾ÖÖ»Öê ÃÖ••Ö®ÖÖêÓÛúß
®ÖÖ´ÖÖ¾Ö»Öß -
1 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÃÖêš ¸Ö¾Ö•Öß ÃÖÜÖÖ¸Ö´Ö•Öß ¤Öê¿Öß, ¿ÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸
2 ÁÖß´ÖÖ®ÖË »ÖÖ»ÖÖ ¯ÖΪ㴮ÖÛãú´ÖÖ¸•Öß
¸‡ÔÃÖ, ÃÖÆÖ¸®Ö¯Öã¸
3 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. ®ÖÖ£Öæ¸Ö´Ö•Öß ¯ÖÎê´Öß, ²Ö´²Ö‡Ô
4 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. »ÖÖêÛú®ÖÖ£Ö•Öß ¿ÖÖáÖß,
´ÖÓ¡Öß, ¾Ö߸¾ÖÖÞÖß ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ ³Ö¾Ö®Ö, ´Öæ›×¾Ö¦ß
5 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ²ÖÎ. ¿Öߟֻ֯ÖÎÃÖÖ¤•Öß
6 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. ¤ê¾ÖÛú֮߮¤®Ö•Öß ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ¿ÖÖáÖß, ÛúÖ¸Ó•ÖÖ
7 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ×ÃÖÓ‘Ö‡Ô ¯Ö®®ÖÖ»ÖÖ»Ö•Öß ¾ÖÓ¿Öß»ÖÖ»Ö•Öß, †´Ö¸Ö¾ÖŸÖß
8 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. ´ÖŒÜÖ®Ö»ÖÖ»Ö•Öß ¿ÖÖáÖß, ´ÖÖê¸ê®ÖÖ
9 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. ¸Ö´Ö¯ÖÎÃÖÖ¤•Öß ¿ÖÖáÖß, ÁÖß.
‹ê. ¯Ö®®ÖÖ»ÖÖ»Ö ×¤. •Öî®Ö Ãָþ֟Öß ³Ö¾Ö®Ö, ²Ö´²Ö‡Ô
10 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. Ûê. ³Öã•Ö¾Ö»Öß•Öß ¿ÖÖáÖß,
•Öî®Ö ×ÃÖ¬¤Ö®ŸÖ³Ö¾Ö®Ö, †Ö¸Ö
11 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ¯ÖÓ. ¤µÖÖ“Ö®¤•Öß ®µÖÖµÖŸÖߣÖÔ, ÃÖ¢ÖÛÔÃÖã¬ÖÖŸÖ¸Ó×ÝÖÞÖß ¯ÖÖš¿ÖÖ»ÖÖ, ÃÖÖÝÖ¸
12 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÃÖêš ¾Ö߸“ÖÓ¤ ÛúÖꤸ•Öß ÝÖÖÓ¬Öß,
±ú»Ö™®Ö
13 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÃÖêš šÖÛãú¸¤ÖÃÖ ³ÖÝÖ¾ÖÖ®Ö¤ÖÃÖ•Öß
•Ö¾Æê¸ß, ²Ö´²Ö‡Ô
14 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÃÖêš ´Öæ»Ö“Ö®¤ ×Ûú¿Ö®Ö¤ÖÃÖ •Öß ÛúÖ¯Ö×›µÖÖ, ÃÖ渟Ö
15 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÃÖêš ¸Ö•Ö´Ö»Ö •Öß ²Ö›•ÖÖŸµÖÖ,
³Öê»ÖÃÖÖ
16 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ÝÖÖÓ¬Öß ®Öê´Ö“ÖÓ¤ ²ÖÖ»Ö“ÖÓ¤•Öß, ¾ÖÛúß»Ö, ˆÃ´ÖÖ®ÖÖ²ÖÖ¤
17 ÁÖß´ÖÖ®ÖË ²ÖÖ²Öæ ÛúÖ´ÖŸÖÖ¯ÖÎÃÖÖ¤•Öß, ÃÖ´¯ÖÖ¤Ûú
¾Ö߸, †»ÖßÝÖÓ•Ö